نقد روانشناسی فیلم نهنگ عنبر

فیلم نهنگ عنبر و ضمیر ناخود آگاه و نقش باورها در زندگی

خلاصه داستان فیلم : ارژنگ صنوبر (رضا عطاران) وقتی که فقط چند ماه بیشتر نداشت، مادرش او و پدرش را رها می کند و با مردی دیگر برای همیشه به آمریکا می رود. بیست و چند سال بعد رویا (مهناز افشار) عشق ارژنگ هم او را تنها رها می کند و به آمریکا می رود. وقتیکه ارژنگ 50 ساله می شود، بالاخره رویا از بازگشت به آمریکا منصرف شده و تصمیم می گیرد با ارژنگ زندگی کند.


" هر زنی رو که دوست دارم ، منو رها می کنه و میره آمریکا " این باور از طریق تجربه شخصی در ارژنگ شکل گرفت و باعث شد او سالها در تنهایی و رنج زندگی کند.

 ضمیر ناخودآگاه اطلاعات را از طریق حواس پنجگانه دریافت و بایگانی و پردازش می کند. ض.ن اطلاعاتی را به رفتار تبدیل می کند که با سیستم ارزشها و باورهای ما مطابقت داشته باشد. یعنی اون اطلاعاتی تبدیل به رفتار میشه که با باورهای ما یکسان باشد. مجموع زندگی ما را باورها تشکیل می دهند. همه قضاوتهای ما بر اساس باورهای ماست.
باور معمولا اولین و قویی ترین تصویر ذهنی ما نسبت به یک موضوع است.
ض.ن همیشه در پی کسب رفاه ، امنیت و آسایش ما است. پس اطلاعات را فیلتر می کند از طریق تعمیم دادن یا تحریف کردن یا حذف آن.
ض.ن طوری عمل می کند که موجب تایید، دوام و استمرار باورها شده و باورها همیشه به قوت خود باقی بمانند. ض.ن  اطلاعاتی را که با باورهای ما مطابقت نداشته باشند را از دسترس ما خارج می کند.
چون ض.ن به دنبال اطلاعاتی می گردد تا از باورهای ما پشتیبانی کند. ارژنگ سالها در غم و تنهایی و دوری از رویا بود.
بازگشت رویا به ایران و تصمیم او برای ماندن کنار ارژنگ نشان میدهد که باور جدیدی جایگزین باور قبلی ارژنگ شده است.
تا وقتی که ارژنگ با همان باور قبلی زندگی می کرد، اگرچه رویا به ایران بازگشت و مجرد هم بود ولی برای اینکه رفاه و امنیت و آسایش ض.ن به خطر نیفتد ،ارژنگ نمیتوانست به خواسته قلبی اش برسد.
زیرا ض.ن ما طبق باورهای ما فرمانده مغز ماست و وقتیکه فکر کنیم چیزی درست است ض.ن وضعیت را به گونه ای پیش می برد تا از باورهای ما حمایت کند.